Arazboyu əməliyyatlar
Arazboyu əməliyyatlar (erm. Արասի հովտի արշավ)) — 2020-ci ilin 27 sentyabrından başlamış və 22 oktyabr tarixində Zəngilan rayonunun Ağbənd qəsəbəsinin işğaldan azad edilməsi ilə Azərbaycan-İran sərhədinin nəzarətə götürülməsinə kimi davam edən, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında baş verən döyüşlər, İkinci Qarabağ müharibəsində olan mühüm əməliyyatlar.
Nəticədə Cəbrayıl və Zəngilan rayonunun bir sıra yaşayış məntəqələri Azərbaycan ordusu tərəfindən azad edilir. Üstəlik ordunun Qubadlı, Zəngilan və Dağlıq Qarabağın daxilinə doğru irəliləməsi üçün yollar açılır.
Arazboyu əməliyyatlar Azərbaycan Ordusunun İkinci Qarabağ müharibəsində cənub cəbhəsində baş vermiş ən əhəmiyyətli döyüşlərdən biri olub.
== Tarixi ==
2020-ci ilin 27 sentyabrından başlamış əks hücun əməliyyatı ilkin olaraq Qarabağın şimal, şimal-şərq və cənub-şərq cəbhəsi boyunca gedir. Azərbaycan ordusunun cənub-şərq cəbhəsi boyunca ilk həmləsi ilə Ermənistan ordusunun müdafiə istehkamları yarılır. Nəticədə azərbaycan ordusu Cəbrayıl rayonunun Araz boyu istiqamətində irəliləməyə başlayır. Elə ilk gündəcə Cəbrayıl rayonunun Arazboyunda yerləşən Böyük Mərcanlı və Nüzgar kəndləri işğaldan azad edilir. 3 oktyabr tarixində bu əməliyyat istiqamətində Cəbrayılın Mehdili, Çaxırlı, Aşağı Maralyan, Şəybəy və Quycaq kəndləri, Füzulinin isə Aşağı Əbdürrəhmanlı kəndi tamamilə işğaldan azad edilir..
Hərbi əməliyyatlar
Hərbi əməliyyatlar — strateji səviyyədə müharibə aparmaq üçün dövlətin silahlı qüvvələrindən (müxtəlif hərbi qüvvələr və güc strukturları da daxil olmaqla) mütəşəkkil istifadə.
== Tərkibi ==
Hərbi kampaniya — ortaq strateji bir məqsədlə birləşdirilmiş əməliyyatlar toplusudur.
Əməliyyat — ümumi strateji (əməliyyat-strateji) məqsədlə birləşdirilmiş döyüşlərin, hərbi toqquşmaların birləşməsi.
Əsas zərbə — əsas qüvvələr qrupunun və ya donanma qüvvələrinin həlledici hərbi əməliyyatları (döyüş əməliyyatları) təyin edən hərbi strategiya konsepsiyasındadır. Əsas zərbə düşmənin qoşunlarını (qüvvələrini) məğlub etməyi və döyüşün son hədəfinə çatmağı hədəfləyən bir istiqamətə çatdırılır.
Döyüş — ümumi əməliyyat və strateji məqsədlə birləşdirilmiş döyüş və hərbi toqquşmaların birləşməsi.
Döyüş əməliyyatı — ümumi bir əməliyyat və strateji məqsəd və ya taktiki məqsədlərlə birləşdirilmiş döyüşlərin birləşməsidir.
Döyüş və hərbi əməliyyatlar — vaxt və məkanda məhdud bir mütəşəkkil silahlı toqquşma
Əlbəyaxa döyüş — hərbi personalın toqquşması.
== Növləri ==
hücum — silahlı qüvvələrin hücum hərəkətlərinə əsaslanan hərbi əməliyyatların əsas növü. Düşməni məğlub etmək üçün (işçi qüvvəsinin, hərbi texnikanın, infrastrukturun məhv edilməsi) və düşmənin ərazisindəki vacib ərazilərin, xətlərin və obyektlərin ələ keçirilməsində istifadə olunur;
müdafiə — silahlı qüvvələrin müdafiə (qoruyucu) hərəkətlərinə əsaslanan hərbi əməliyyatların əsas növü.
Cari əməliyyatlar balansı
Cari əməliyyatlar balansı — ölkənin tədiyə balansının mal və xidmətlərin ixracını və idxalını, investisiyalardan xalis gəliri və transfer ödənişlərinin xalis həcmini qeyd edən hissəsi.
Cari əməliyyatlar qalığı — mal, xidmət və gəlir əməliyyatlarını əks etdirən tədiyə balansının hesabı. Cari ödəmə balansına mal və xidmətlərin ixracatı və idxalı, xarici investisiyalardan gələn gəlir və cari transfertlər daxildir. Balans hesabatı tərtib edildiyi dövrdə başa çatmış və sonrakı dövrlərdə təsiri tədiyə balansına təsir göstərməyən əməliyyatları əks etdirir. Hesab üç maddəyə (balans) bölünür: "Mallar və xidmətlər", "Gəlir" və "Cari köçürmələr". Cari əməliyyatlar balansı aşağıdakı kimidir.
Cari əməliyyatlar balansı
1. Məhsullar və xidmətlər
1.1 Məhsullar
1.2 Xidmətlər
2. Gəlir
2.1 Ödəniş
2.2 İnvestisiyalardan gələn gəlir
3. Cari transfertlər
Mallar və xidmətlər balansı malların və xidmətlərin ixracı və idxalı üçün daxilolmaların və ödəmələrin həcmini xarakterizə edir.
ABŞ Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığı
Amerika Birləşmiş Ştatları Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığı (ing. United States Special Operations Command, qısaca USSOCOM və ya SOCOM) — ABŞ Müdafiə Nazirliyinin on Vahid Döyüş Komandanlığından biridir. Onun vəzifəsi ABŞ dövlətinin mənfəəti və mənafeyi üçün xüsusi əməliyyat qüvvələri hazırlamaq, terror şəbəkələrinə qarşı əməliyyatların planlaşdırılması və sinxronlaşdırılmasıdır. 16 aprel 1987-ci ildə yaradılan komandanlığın qərargahı Florida ştatındakı MacDill Hava Qüvvələri bazasında yerləşir.
Müştərək Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığı
Müştərək Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığı (ing: Joint Special Operations Command, qısaca JSOC), ABŞ Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığına tabe olan və bütün dünyadakı terror hücrələrinin müəyyən edilməsi və məhv edilməsi ilə məşğul olan bölmədir.. 1980-ci ilin dekabr ayında yaradılan bölmənin qərargahı, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Şimali Karolina əyalətindəki Fort Bragg adlanan yerdə yerləşir. Komandanlığı Raymond A. Tomas tərəfindən həyata keçirilir.